इसरोची पहिली गगनयान चाचणी वाहन मोहीम 21 ऑक्टोबरला

ISRO's भारतीय अंतराळवीर प्रकल्प गगनयानचा भाग असलेल्या 'टीव्ही-डी1' (टेस्ट व्हेईकल डेव्हलपमेंट फ्लाइट 1) चे पहिले चाचणी उड्डाण 21 ऑक्टोबर रोजी होणार असल्याचे इस्रोचे प्रमुख डॉ. एस. सोमनाथ यांनी शनिवारी सांगितले. ते म्हणाले की D1 नंतर, अशाच स्वरूपाच्या आणखी किमान तीन चाचण्या घेतल्या जातील. मानवी अंतराळ उड्डाण दरम्यान भारतीय अंतराळवीरांना ठेवणाऱ्या क्रू मॉड्यूलची चाचणी करण्यासाठी चाचणी वाहन विकास उड्डाण (TV-D1) पुढील वर्षाच्या अखेरीस आंध्र प्रदेशातील श्रीहरिकोटा येथील सतीश धवन अंतराळ केंद्रात आयोजित केले जाईल.

 

 

सोमनाथ यांनी मदुराई येथे पत्रकारांना सांगितले की चाचणी वाहन-डी1 मिशन 21 ऑक्टोबर रोजी नियोजित आहे. हा गगनयान कार्यक्रम आहे. ISRO's ते म्हणाले की गगनयान कार्यक्रमासाठी, क्रू एस्केप सिस्टमचे प्रदर्शन करण्यासाठी चाचणीची आवश्यकता आहे. क्रू एस्केप सिस्टीम ही गगनयानमधील अत्यंत महत्त्वाची यंत्रणा आहे. TV-D1 मध्ये क्रू मॉड्युलला बाह्य अवकाशात प्रक्षेपित करणे, ते पृथ्वीवर परत आणणे आणि बंगालच्या उपसागरात टचडाउन केल्यानंतर ते पुनर्प्राप्त करणे समाविष्ट आहे. सोमनाथ म्हणाले की, ही चाचणी उड्डाणाच्या परिस्थितीत क्रू एस्केप सिस्टीमचे प्रात्यक्षिक करणार आहे. म्हणून आपण जी स्थिती दाखवत आहोत त्याला ट्रान्सोनिक स्थिती म्हणतात. दर महिन्याला आम्हाला किमान एक लॉन्च करण्याची संधी मिळेल. या चाचणी वाहनाच्या प्रक्षेपणानंतर आम्ही जीएसएलव्ही आणि पीएसएलव्हीमधून प्रक्षेपण करू. त्यानंतर गगनयान हे मानवरहित मिशन असेल. त्यांनी सांगितले की या दरम्यान एक पीएसएलव्ही प्रक्षेपित होईल. सोमनाथ म्हणाले की, जानेवारीपूर्वी तुम्हाला किमान ४-५ लाँच दिसतील.

या कार्यक्रमाचे महत्त्व विशद करताना ते म्हणाले की, यानंतर मानवयुक्त अंतराळ उड्डाण मोहीम सुरू करणारा भारत हा चौथा देश बनेल. याआधी अमेरिका, रशिया आणि चीनने ही कामगिरी केली आहे. ते म्हणाले की गगनयान मोहिमेमध्ये अंतराळवीरांना सुरक्षितपणे अंतराळात नेणे आणि त्यांना परत आणणे समाविष्ट आहे. ड्रोग पॅराशूटची तैनाती हा या मिशनचा महत्त्वाचा घटक असल्याचे ते म्हणाले. हे पॅराशूट क्रू मॉड्युल स्थिर करण्यासाठी तसेच पुन्हा प्रवेश करताना त्याचा वेग सुरक्षित पातळीवर कमी करण्यात महत्त्वाची भूमिका बजावते. सोमनाथ यांनी आदित्य-L1 कार्यक्रमाची माहितीही दिली. ते म्हणाले की आदित्य-एल1 चे मिशन खूप चांगले काम करत आहे. ISRO's जानेवारीच्या मध्यात अंतराळयान 2024 लॅग्रेंज पॉईंट (L1) वर पोहोचेल अशी आशा त्यांनी व्यक्त केली. सोमनाथ म्हणाले की, सध्या पृथ्वीपासून L1 बिंदूपर्यंत जाण्यासाठी सुमारे 110 दिवस लागतात. त्यामुळे जानेवारीच्या मध्यापर्यंत ते L1 बिंदूवर पोहोचेल. मग त्या टप्प्यावर, आपण Lagrange पॉइंटमध्ये प्रवेश करू. याला प्रभामंडल कक्षा म्हणतात. हा मोठा वर्ग आहे. त्यामुळे हे जानेवारीच्या मध्यापर्यंत होईल. आदित्य-L1 ही पहिली अंतराळ-आधारित वेधशाळा-श्रेणीची भारतीय सौर मोहीम आहे ज्याने 1.5 दशलक्ष किलोमीटर अंतरावरून सूर्याचा अभ्यास केला आहे. L1 बिंदूवर पोहोचण्यासाठी अंदाजे 125 दिवस लागतील.