अप्रतिम मंदिर! विज चमकली की दिसतात साक्षात राम...

Ram Mandir : भगवान रामाच्या आयुष्याचा मोठा भाग ऐहिक कल्याणात व्यतीत झाला, ज्यामध्ये ते मानवाचे जीवन सुरक्षित करण्यासाठी असुरांचा वध करत वन-अरण्यात भटकत राहिले. प्रभू राम देवी सीता आणि लक्ष्मणजींसोबत जंगलात भटकत असताना ज्या अनेक स्थळांमधून गेले ते आजही त्यांच्या प्रवासाची साक्ष देतात.यापैकी एक ठिकाण म्हणजे नागपूरपासून 50 किलोमीटर अंतरावर असलेला 'रामटेक किल्ला'. जाणून घेऊया काय आहे या किल्ल्याचे महत्त्व. देवी सीतेसाठीही हे स्थान खूप महत्त्वाचे आहे.

 

 

 

 

 

रामटेक किल्ल्याबद्दल जाणून घेण्यापूर्वी या ठिकाणाचे नाव जाणून घेऊया. प्रभू श्रीरामांनी वनवासाच्या काळात या ठिकाणी चार महिने व्यतीत केल्याचे सांगितले जाते. म्हणजेच तो तिथेच राहिला, म्हणूनच या जागेला रामटेक असे नाव पडले. याशिवाय याच ठिकाणी माता सीतेने पहिले स्वयंपाकघर बांधले होते आणि सर्व स्थानिक ऋषींना भोजन दिले होते. पद्मपुराणातही या स्थानाचा उल्लेख आहे.

 

रामटेक किल्ल्याच्या बांधकामात वाळूचा वापर करण्यात आलेला नाही. ते दगडांनी बनलेले आहे. एकावर एक दगड ठेवून हे मंदिर बांधले आहे. हे वाचून तुम्हाला नक्कीच आश्चर्य वाटेल पण हे सत्य आहे. शतके उलटून गेली तरी या किल्ल्याचा एक दगडही हलला नाही याचेही आश्चर्य वाटते. स्थानिक लोक याला श्रीरामाची कृपा मानतात.

 

 

 

 

 

रामटेक मंदिराची रचनाच नाही तर त्याच्या आवारात उभारलेला तलावही अप्रतिम आहे. असे मानले जाते की या तलावातील पाणी कधीही कमी किंवा जास्त नसते. यातील पाण्याची पातळी नेहमीच सामान्य राहते. तलावाची ही गुणवत्ता लोकांना थक्क करून सोडते.

 

रामटेक मंदिर एका छोट्या टेकडीवर बांधले आहे. त्याच्या भव्यतेमुळे त्याला मंदिराऐवजी किल्ला म्हणतात. रामटेकचा हा किल्ला एका टेकडीवर बांधला आहे, म्हणून याला गड मंदिर असेही म्हणतात. येथे विज पडली की मंदिराचा माथा उजळून निघतो असे मानले जाते. ज्यामध्ये श्रीरामाची प्रतिमा दिसते.

 

मर्यादा पुरुषोत्तम राम यांची रामटेकमध्ये महर्षी अगत्स्य यांची भेट झाली. त्याच्याकडून शस्त्रास्त्रांचे ज्ञान घेतले. असे म्हणतात की जेव्हा श्रीरामांनी रामटेकमध्ये सर्वत्र हाडांचे ढीग पाहिले तेव्हा त्यांनी ऋषींना त्याबद्दल विचारले. तेव्हा त्यांनी सांगितले की ही अस्थी त्या ऋषींची आहेत जे येथे यज्ञ आणि पूजा करत असत. राक्षस त्यांच्या यज्ञात अडथळे निर्माण करत असत. यानंतरच श्रीरामांनी प्रतिज्ञा घेतली की ते सर्व राक्षसांचा नाश करतील.

 

अगत्स्य ऋषी हे रावणाचे चुलत भाऊ होते. रामटेकमध्येच रावणाच्या अत्याचाराविषयी त्यांनी श्रीरामांना सांगितले. तसेच रावणाच्या शस्त्रास्त्रांची माहिती दिली. यानंतर भगवान रामाला ब्रह्मास्त्रही देण्यात आले. याच ब्रह्मास्त्राने श्रीरामांनी रावणाचा वध केला होता.

 

महान कवी कालिदास यांनी मेघदूत हे महाकाव्य रचले ते ठिकाण म्हणजे रामटेक. यामध्ये रामटेकचा उल्लेख ‘रामगिरी’ या शब्दात करण्यात आला आहे. येथे ‘रामगिरी’ म्हणजे श्रीरामाचे वास्तव्य असलेला दगड. पुढे त्याचे नाव रामटेक झाले.