Naga Sadhus भारतात जन्मलेल्या प्रत्येक व्यक्तीचे काही ना काही कुळ, गोत्र आदी निश्चितच असतात. सनातन धर्मात गोत्राचे खूप महत्त्व आहे, गोत्र म्हणजे, इंद्रियांच्या दुखापतींपासून संरक्षण करणारा म्हणजेच ऋषी. सामान्यतः, गोत्र हे ऋषी परंपरेशी संबंधित मानले गेले आहे. त्याच वेळी, ब्राह्मणांसाठी गोत्राचे विशेष महत्त्व आहे, कारण असे मानले जाते की, प्रत्येक ब्राह्मण ऋषिकूलशी संबंधित आहे. माहितीनुसार, गोत्र परंपरा प्राचीन काळातील चार ऋषींपासून सुरू झाली, ज्यात अंगिरा, कश्यप, वशिष्ठ आणि भागु ऋषी यांचा समावेश होता. काही काळानंतर, जमदग्नी, अत्रि, विश्वामित्र आणि अगस्त्य मुनी देखील त्यात सामील झाले. जर आपण ते अशा प्रकारे समजून घेतले तर गोत्र म्हणजे एक प्रकारची ओळख.
काही काळानंतर या वर्णव्यवस्थेने जातिव्यवस्थेचे रूप धारण केले आणि तेव्हापासून ही जातिव्यवस्था एक ओळख म्हणून समाविष्ट झाली. हे सामान्य लोकांच्या गोत्राबद्दल आहे, पण तुम्हाला माहिती आहे का की, नागा साधूंचेही एक गोत्र असते. परंतु, ते सर्वस्वाचा त्याग करतात. चला तर मग जाणून घेऊया त्याचे नाव काय आहे आणि ते कसे ठरवले जाते?
नागा साधूंचे कुळ कोणते?
पुरी शंकराचार्य Naga Sadhus स्वामी निश्चलानंद सरस्वती जी यांनी यूट्यूब चॅनेलला माहिती देताना सांगितले की, जर आपण परंपरेवर विश्वास ठेवला तर संत आणि महापुरुषांचेही एक गोत्र असते. तर त्याने आधीच सर्व सांसारिक आसक्तींचा त्याग केला आहे. ते पुढे म्हणाले की, श्रीमद्भागवताच्या चौथ्या स्कंदानुसार, ज्या ऋषी-मुनींनी सर्वस्वाचा त्याग केला आहे, त्यांचे गोत्र अच्युत आहे, कारण सांसारिक आसक्ती सोडून दिल्यानंतर ते थेट देवाशी जोडले जातात.नागा साधू देखील भगवान शिवाचे भक्त असल्याने, त्यांनी सर्वस्वाचा त्याग केला आहे आणि ते फक्त भगवान भक्तीत मग्न आहेत. अशा परिस्थितीत, त्याचे गोत्र देखील अबाधित राहते.
जर एखाद्याला त्याचे गोत्र माहित नसेल तर?
समजा एखाद्या Naga Sadhus ब्राह्मणाला त्याचे गोत्र माहित नसेल तर तो कश्यप गोत्राचा उच्चार करू शकतो कारण कश्यप ऋषींचे एकापेक्षा जास्त लग्न झाले होते आणि त्यांना अनेक मुले होती. जर अनेक पुत्र असतील आणि ज्याला आपले गोत्र माहित नसेल तर तो कश्यप ऋषींच्या कुळातील मानला जातो. ऋषी आणि संत अनेकदा लोकांना हे गोत्र देतात, त्यानंतर ती व्यक्ती विधीनुसार पूजा करू शकते.