आई, मातृभाषा, मातृभूमीला पर्याय नाही- किशन शर्मा

Nagpur University Hindi Department मातृभाषा शिकवली जात नाही, ती जन्मतःच माणसाला मिळते. ते आपल्या नसांमध्ये वाहते आणि आपल्या श्वासात राहते. आई, मातृभाषा आणि मातृभूमीला पर्याय नाही. आज आपल्याला आपल्या मातृभाषेशी एकनिष्ठ राहण्याची गरज आहे. हे आकाशवाणीचे लोकप्रिय उद्घोषक किशन शर्मा यांनी सांगितले. राष्ट्रसंत तुकडोजी महाराज नागपूर विद्यापीठातील हिंदी विभाग आणि विदर्भ प्रांतातील शिक्षा संस्कृती उत्थान न्यास यांच्या संयुक्त विद्यमाने आयोजित आंतरराष्ट्रीय मातृभाषा दिनाच्या कार्यक्रमात ते बोलत होते. चिंता व्यक्त करतानाशर्मा म्हणाले की, मातृभाषा ही आईशी संबंधित आहे परंतु आजच्या माता आपल्या मुलांशी त्यांच्याच भाषेत बोलण्यास कचरतात. आपल्या दैनंदिन जीवनात आणि वागण्यात तिचा वापर करूनच आपण आपल्या मातृभाषेबद्दलचे आपले कर्तव्य पार पाडू शकतो. त्यांनी जीवनात मातृभाषेचे महत्त्व अधोरेखित केले. आकाशवाणीतील त्यांच्या वैयक्तिक अनुभवांसोबतच, त्यांनी मोहम्मद रफी, मन्नाडे, किशोर कुमार, मुकेश कुमार, राज कपूर, हरिवंश राय बच्चन,गीतकार नरेंद्र इत्यादी प्रसिद्ध कलाकारांशी संबंधित मनोरंजक आठवणी देखील कथन केल्या आणि भाषेवरील त्यांच्या प्रेमावर प्रकाश टाकला.

 

हिंदी विभागप्रमुख डॉ. मनोज पांडे यांनी आपल्या प्रास्ताविकात सांगितले की, मातृभाषा ही केवळ संवादाचे माध्यम नाही तर संस्कृतीची वाहक देखील आहे. सामाजिक समृद्धीसाठी भाषिक विविधता आवश्यक आहे. आपल्या विविध संस्कृतीचे जतन केवळ भाषांद्वारेच शक्य आहे. Nagpur University Hindi Department ते म्हणाले की, आज केवळ भारतातच नव्हे तर जगभरात मातृभाषांचे जतन आणि विकास करण्याची गरज जाणवत आहे. मातृभाषा ज्या पद्धतीने लुप्त होत आहेत ती चिंतेची बाब आहे. म्हणूनच राष्ट्रीय शिक्षण धोरणात मातृभाषेला प्रोत्साहन देण्यावर भर दिला जात आहे.

 

 

 

 

 

प्रास्ताविक करताना डॉ. लखेश्वर चंद्रवंशी म्हणाले की, भारत हा बहुभाषिक राष्ट्र आहे. म्हणून, इतर बोलीभाषांमधून शब्द प्रत्येक भाषेत नैसर्गिकरित्या येतात. खरं तर, जेव्हा आपण आपल्या मातृभाषेत प्रवीण असतो तेव्हा आपण इतर भाषा सहज शिकू शकतो. कार्यक्रमाचे संचालन करताना डॉ. सुमित सिंह म्हणाले की, मातृभाषा ही व्यक्तीच्या विचारांची भाषा असते. मातृभाषा जपूनच भारतीय भाषांचा प्रचार करता येईल. Nagpur University Hindi Department या प्रसंगी, ट्रस्टने प्रस्तावित केलेल्या 'एक राष्ट्र, एक नाव: भारत' या संकल्प मोहिमेवर स्वाक्षरी करण्यात आली. कार्यक्रमात डॉ. कुंजनलाल लिल्हारे, प्रा. उपस्थित होते. दामोदर द्विवेदी यांच्यासह विभागातील अनेक संशोधक आणि विद्यार्थी उपस्थित होते.