दिवाळीच्या दिवशी देवी लक्ष्मीची पूर्ण विधीपूर्वक पूजा केल्याने देवी माता प्रसन्न होते आणि सुख-समृद्धीचा आशीर्वाद देते. शास्त्रात लक्ष्मीच्या आठ रूपांचे वर्णन आहे. लक्ष्मीची ही आठ रूपे आठ प्रकारची फळे देणारी मानली जातात.
देवी लक्ष्मीचे पहिले रूप म्हणजे आदिलक्ष्मी. लक्ष्मीच्या या रूपाची पूजा केल्याने तिच्यापासून जीवनाची उत्पत्ती झाल्याचे मानले जाते. त्याचे भक्त भ्रममुक्त होऊन मोक्ष प्राप्त करतात. त्यांच्या कृपेने इहलोक आणि परलोकात सुख आणि ऐश्वर्य प्राप्त होते.
देवी लक्ष्मीच्या दुसऱ्या रूपाला धन लक्ष्मी म्हणतात. तिच्या एका हातात पैशाने भरलेले भांडे आणि दुसऱ्या हातात कमळाचे फूल आहे. असे मानले जाते की देवी लक्ष्मीच्या या रूपाची पूजा केल्याने व्यक्तीच्या जीवनातील सर्व प्रकारच्या आर्थिक समस्या दूर होतात. कर्जातून मुक्ती मिळते.
देवी लक्ष्मीचे तिसरे रूप म्हणजे धान्य लक्ष्मी म्हणजे अन्न संपत्ती. तिला माता अन्नपूर्णाचेही रूप मानले जाते. ही देवी प्रत्येक घरात अन्नाच्या रूपात विराजमान असते. असे मानले जाते की ज्या घरांमध्ये अन्नाचा आदर केला जातो तेथे अन्नाची नासाडी होत नाही. धन्या लक्ष्मी त्याच्यावर प्रसन्न होऊन त्यांच्या घरात वास करते.
या रूपात माँ गज म्हणजे हत्तीच्या वर कमळाच्या फुलावर विराजमान आहे. माँ गजा लक्ष्मीची कृषी आणि प्रजनन देवी म्हणून पूजा केली जाते. असे मानले जाते की देवी लक्ष्मीच्या या रूपाची पूजा केल्याने व्यक्तीला संततीचे सुख प्राप्त होते. तिला राजलक्ष्मी असेही म्हणतात कारण ती राज्याला समृद्धी देणारी देवी आहे.
माता लक्ष्मीचे पाचवे रूप म्हणजे संतना लक्ष्मी. ती स्कंदमातेच्या रूपासारखी आहे. बाल लक्ष्मीचे रूपही असेच आहे. तिला चार हात असून तिच्या मांडीवर बालस्वरूपात कुमार स्कंद बसले आहेत. असे मानले जाते की देवी लक्ष्मी आपल्या मुलांच्या रूपात भक्तांचे रक्षण करते.
देवी लक्ष्मीचे हे रूप भक्तांना शौर्य, जोम आणि धैर्य देते. तिला आठ हात असून त्यामध्ये देवीने विविध शस्त्रे धारण केलेली आहेत. आई वीर लक्ष्मी भक्तांचे अकाली मृत्यूपासून रक्षण करते. त्यामुळे युद्धात विजय मिळतो. त्यांच्या कृपेने सौभाग्य आणि समृद्धी प्राप्त होते.
देवी लक्ष्मीचे रूप विजय लक्ष्मी आहे, तिला जय लक्ष्मी असेही म्हणतात. मातेच्या या रूपाची आराधना केल्याने भक्तांना जीवनाच्या प्रत्येक क्षेत्रात विजय प्राप्त होतो. जय लक्ष्मी माँ कीर्ती, गौरव आणि आदर देते. विजय लक्ष्मी प्रत्येक संकटात विजय मिळवून देते आणि निर्भयपणा देते.
विद्या लक्ष्मी हे लक्ष्मीचे आठवे रूप आहे. देवी लक्ष्मीचे हे रूप ज्ञान, कला आणि कौशल्य देते. या स्वरूपाची पूजा केल्याने शैक्षणिक क्षेत्रात यश मिळते असे मानले जाते.